Symptomen van een burnout

Een burnout is heel vervelend. Je ziet het ook niet aankomen. Je weet wel dat je al maanden (of zelfs jaren) onder druk staat, maar je kon daar niets aan veranderen. Of – en dat is nog erger – je wilde er niets aan veranderen. In dat laatste geval ben je waarschijnlijk een zeer gedreven, bevlogen type. Een perfectionistische persoonlijkheid, voor wie het altijd beter moet en kan. Vooral deze groep ontwikkelt vroeg of laat een burnout. Die is altijd werkgerelateerd en is het gevolg van een jarenlange opeenstapeling van stress. Meestal manifesteert de burnout zich na een trigger – een lont in het kruitvat.

De drie kenmerken van een burnout

Een burnout herken je aan de volgende drie verschijnselen:

Eigen energie
Fysiek valt je vermoeidheid wel mee – als je tenminste geen fysiek zwaar werk doet. Je voelt vooral een allesoverheersende mentale vermoeidheid. Je leidinggevende of je klant houdt een heel betoog. Je hoort de stemmen, het geluid, maar het komt gewoon niet verder dan je trommelvlies. Het enige wat je nog denkt, is: ‘Ik heb het he-le-maal gehad!’

Binding met werk
Stel, je staat op het punt om naar je werk te gaan. Op dat moment word je gebeld door een collega. ‘Man, de zaak is vannacht afgefikt! Alles is weg!’ Als je op dat moment alleen maar ‘oké’ zegt en terug in bed gaat liggen, mogen we wel zeggen dat de binding met je werkgever niet heel groot (meer) is. Die staat dan op een schrikbarend en onnatuurlijk laag pitje.

Eigen deskundigheid
Mensen hebben graag het gevoel dat hun werk nuttig of zinvol is. Of nuttig én zinvol – nog mooier. Maar laten we reëel zijn: als jij je werk nuttig en zinvol vindt, zit je niet in de gevarenzone. Op het moment dat je jezelf afvraagt wat je in hemelsnaam elke dag zit te doen, is er iets mis.

Het is hier vooral de optelsom. Scoor je drie keer ‘zeer laag’, dan heb je een burnout of ben je op z’n minst hard op weg om er één te krijgen. Wanneer je bijvoorbeeld enkel op ‘eigen deskundigheid’ gemiddeld of hoog scoort, heb je nog geen burnout, maar je zit er niet ver vandaan. Je bent immers doodmoe en je werk(gever) interesseert je geen snars meer. Wat jou nog op de been houdt, is je gevoel van onmisbaarheid. Een negatieve beoordeling kan dan de eerder genoemde trigger zijn.

Dit overzicht laat de kenmerken zien van stress, overspanning, burnout en depressie: